Przepuklina u psa – rodzaje, diagnostyka i leczenie
Każdy właściciel psa powinien dbać o swojego czworonożnego przyjaciela. Jego obowiązkiem jest zapewnienie mu odpowiednio zbilansowanej diety, jak również dostarczenie codziennej dawki ruchu na świeżym powietrzu. Poza tym, musi on przestrzegać kalendarza szczepień oraz odbywać kontrolne wizyty weterynaryjne. Zwierzęta bowiem mogą cierpieć na między innymi na infekcje dróg oddechowych czy problemy trawienne. Może u nich również pojawiać się przepuklina.
Czym jest przepuklina u psa?
Przepuklina to dolegliwość, która może pojawić się na każdym etapie życia zwierzęcia. Może więc być ona obserwowana zarówno u szczeniaków, jak i u psów dorosłych. Przepuklina swoim wyglądem przypomina niewielki guzek. Może mieć ona również formę uwypuklenia i występować wraz z obrzękiem o różnym nasileniu. Przepuklina u psów może być zlokalizowana w wielu obszarach ciała, na przykład w okolicy pach, krocza czy pępka. Co ważne, wyróżnia się również tak zwaną przepuklinę przeponową, która uwidaczniania jest dopiero w badanu z użyciem specjalistycznej aparatury.
Jak zbudowana jest typowa zmiana?
Przepuklina u psów ma zwykle zbliżoną budowę. Składa się ona z czterech części, czyli: wrót, kanału, worka oraz jego zawartości.
Czym cechuje się przepuklina pępkowa?
W przypadku przepukliny pępkowej niewielki guzek położony jest w okolicy brzucha zwierzęcia. Tego typu zmiana na powoduje żadnych dolegliwości, w tym na przykład bólu psa. Przepukliny pępkowe mają zwykle średnicę wynoszącą od jednego do niemal trzech centymetrów. Co istotne, tego typu zmiany występują zazwyczaj w określonych liniach rodzinnych psów. Mają one predyspozycje do występowania przepukliny pępkowej, co uwarunkowane jest genetycznie. W tym przypadku wymienić należy rasy psów, takie jak choćby pekińczyk czy basenji.
Czym charakteryzuje się przepuklina pachowa i kroczowa?
Tego rodzaju zmiany zwykle przebiegają wraz z objawami. Powstają one na skutek przesuwania się zawartości jamy brzusznej przez otwór oraz jej klinowania. Tego rodzaju zmiany nie mają jedynie charakteru kosmetycznego, ale mogą prowadzić do poważnych konsekwencji związanych z pogorszeniem kondycji psa. Z tego powodu wszelkie niepokojące zmiany pojawiające się na ciele zwierzęcia powinny zawsze podlegać obserwacji oraz konsultacji ze specjalistą. Część ze zmian może ustępować samoistnie i przebiegać bez wpływu na zdrowie zwierzęcia, podczas gdy inne wymagają pilnej interwencji weterynaryjnej.
Jakie rodzaje przepukliny występują u najmłodszych psów?
W przypadku szczeniaków zwykle stwierdza się dwa rodzaje przepukliny, w tym przepuklinę wrodzoną oraz przepuklinę pępkową.
Jakie rodzaju przepukliny są stwierdzane u dorosłych psów?
U osobników dorosłych występują zmiany zlokalizowane w okolicy pachwiny, krocza oraz przepony. Poza tym, przepuklina może obejmować rozwór przełyku zwierzęcia. Przepuklina u psa dorosłego zwykle pojawia się w następstwie urazu lub przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego. W tym przypadku są to tak zwane przepukliny pooperacyjne. Tego typu zmiany występują jedynie sporadycznie u szczeniaków oraz zdarzają się zdecydowanie częściej u psów dorosłych. Mogą one powstawać w miejscach, w których był uprzednio przeprowadzany zabieg sterylizacji zwierzęcia. Poza tym, niekorzystnie zmiany mogą się pojawiać po zabiegach mających na celu usuwanie guzów o charakterze nowotworowym. Przepuklina kroczna występująca głównie u psów dorosłych może się pojawiać na skutek obecności przewlekłej choroby gruczołu krokowego. Poza tym, może mieć ona zawiązek z zaburzeniami prawidłowej perystaltyki układu pokarmowego oraz występowaniem częstych zaparć. Wśród innych przyczyn tego rodzaju zmian wymienia się miopatię oraz zaburzenia równowagi hormonalnej gonad. Przepuklina przeponowa pojawia się na skutek pęknięcia tego mięśnia, który rozdziela klatkę piersiową oraz jamę brzuszną. Na skutek przerwania ciągłości przepony może dochodzić do zmiany położenia narządów wewnętrznych zwierzęcia oraz ich przemieszczania z jamy brzusznej do klatki piersiowej. Tego typu niekorzystne zmiany są zwykle spowodowane wypadkami komunikacyjnymi przebiegającymi z udziałem psów. Silne uderzenie przez pojazd w okolice brzucha czy upadek z wysokości mogą skutkować właśnie tego typu niekorzystnymi zmianami. Poza tym, u niektórych zwierząt stwierdza się wady anatomiczne związane z budową przepony, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu zwierząt.
Jakie są typowe objawy przepukliny u psów?
Jak wspomniano powyżej, przepuklina w zależności od rodzaju i lokalizacji może, ale nie musi dawać objawów. Przepuklina pępkowa, która występuje zazwyczaj u szczeniaków nie daje żadnych niepokojących objawów. Pies zachowuje się normalnie, jest aktywny oraz ma apetyt. Tego typu zmiany wymagają zatem jedynie obserwacji weterynaryjnej. Zmiany przepuklinowe mogą mieć jednak bardziej poważny charakter i cięższy przebieg. W przypadku uwięźnięcia zawartości w worku przepukliny dochodzi do wzrostu ciepłoty ciała psa w okolicy otaczającej zmianę. Poza tym, pojawiają się dolegliwości bólowe i mrowienie. Pies staje się apatyczny, traci apetyt oraz zainteresowanie zabawą. Może on również popiskiwać oraz wymiotować.
Jakie niepokojące objawy mogą towarzyszyć przepuklinie krocznej?
Jak wspomniano powyżej, przepuklina kroczna pojawia się zwykle u psów dorosłych na skutek chorób dotyczących gruczołu krokowego oraz zaburzeń perystaltyki, miopatii czy zaburzeń gospodarki hormonalnej zwierząt. Przepuklinie krocznej zwykle towarzyszą objawy obejmujące jednostronny lub obustronny obrzęk krocza. Co ważne, objawom tym nie towarzyszy ból. Mogą się jednak pojawiać inne niepokojące objawy, w tym między innymi: uciążliwe zaparcia, bezmocz czy wypadanie odbytu. Poza tym, zmiany wpływają zwykle na osłabienie mięśni miednicy.
Jakie objawy mogą towarzyszyć występowaniu przepukliny przeponowej?
Przepuklina przeponowa może być wynikiem wrodzonych zmian anatomicznych zwierzęcia lub może być efektem urazu. Dochodzi wówczas do przerwania ciągłości mięśnia oraz przemieszczania się organów wewnętrznych z jamy ciała do klatki piersiowej. Tego typu przepuklinie mogą towarzyszyć bardzo poważne objawy obejmujące między duszności. W przypadku takiej przepukliny mogą pojawiać się również wzdęcia, a stan kliniczny zwierzęcia może się nagle i szybko pogarszać. Rodzaj dolegliwości zależy w tym przypadku od zakresu niekorzystnych zmian, w tym zarówno od zawartości przepukliny, jak również od czasu trwania zmiany położenia narządów wewnętrznych. Tego typu sytuacje wymagają pilnej konsultacji weterynaryjnej. Zalecane jest wówczas wykonanie zdjęcia RTG, które jest pomocne w diagnostyce problemu oraz pozwala na podjęcie decyzji dotyczących dalszego postępowania.
Czy przepuklina stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia zwierzęcia?
Wpływ przepukliny na zdrowie i życie psa zależy od jej rodzaju. Przepuklina pępkowa występująca u szczeniaków oraz przepuklina kroczowa, która pojawia się u psów starszych, nie są stanami bezpośrednio zagrażającymi zdrowiu i życiu zwierząt. Wymagają one zatem jedynie obserwacji oraz kontrolnych wizyt weterynaryjnych. Co ważne, w wyjątkowych wypadkach przepuklina kroczowa może wymagać pilnej interwencji medycznej. Może bowiem dojść do przedostania się pęcherza moczowego do worka przepukliny. W takiej sytuacji oddawanie moczu jest niemożliwe, a zmiana wymaga operacji. Zabieg ma na celu zmniejszenie przepukliny i jest poprzedzony usuwaniem moczu za pomocą cewnikowania lub cystocentezy. Pilnej interwencji weterynaryjnej wymagają przepukliny przepuklinowe, które wiążą się z przemieszeniem narządów wewnętrznych. Co ważne, brak podjęcia natychmiastowych działań bezpośrednio zagraża życiu psa. Koszt zabiegu ratującego zwierzę wynosi w tym wypadku około kilkuset złotych.
Jak przebiega diagnostyka przepukliny?
Przepuklina u psa niezależnie od rodzaju wymaga obserwacji i diagnostyki. Powinna ona obejmować badanie kliniczne wykonywane w gabinecie weterynaryjnym. Badanie ma zwykle charakter ogólny i miejscowy oraz jest uzupełnione o wywiad medyczny dotyczący między innymi towarzyszących zmianie objawów. W razie potrzeby przeprowadzana jest pognębiona diagnostyka, która obejmuje wykonanie zdjęcia RTG lub badania z wykorzystaniem aparatu USG. Tego typu działania są zwykle wykonane w przypadku przepukliny przeponowej, która jest następstwem urazu psa.
W jaki sposób leczone są przepukliny u psów?
Rodzaj leczenia zależy od typu przepukliny oraz wyników badania klinicznego i przeprowadzonego wywiadu medycznego. Niewielkie przepukliny pępkowe, które obserwowane są u młodych zwierząt zwykle zanikają samoistnie w pierwszych miesiącach życia psów. Nie jest wówczas konieczne podejmowanie radykalnych działań, a wystarczą jedynie te, które sprowadzają się do obserwacji. Może dojść jednak do sytuacji, w której niekorzystne zmiany nie cofają się samoistnie. Wówczas konieczne może się okazać postępowanie chirurgiczne, którego skuteczność zależy przede wszystkim od zawartości przepukliny oraz wielkości jej wrót. Tego typu zabiegi zwykle przeprowadza się równolegle z kastracją lub sterylizacją. Konieczne jest bowiem czasowe uśpienie psa oraz otwarcie jego jamy brzusznej. Podczas zabiegu wykonywane jest nacięcie, poprzez które usuwana jest zawartość przepukliny, tkanki włókniste oraz ewentualne blizny znajdujące się wokół przepukliny. Po wykonaniu tych czynności zakładane są szwy. Zabiegi zwykle przebiegają bez komplikacji, a zwierzęta dość szybko powracają do normalnej aktywności. Rokowanie jest dobre, a przepukliny w zdecydowanej większości nie mają tendencji do nawracania. Leczenie operacyjne starszych psów powinno być poprzedzone dogłębną diagnostyką mającą na celu ocenę kondycji zwierząt. Konieczne jest zatem przeprowadzenie badań krwi. W zależności od ich wyników oraz oceny kondycji psa przystępuje się do wykonania zabiegu lub odstępuje od podejmowania tego typu inwazyjnych działań. Dotyczy to przede wszystkim przepuklin, które bezpośrednio nie zagrażają życiu zwierząt, a ewentualne zabiegi operacyjne i konieczność podania narkozy mogłyby pogorszyć stan zdrowia zwierząt. W przypadku psów, które uczestniczyły w wypadkach komunikacyjnych konieczne jest w pierwszej kolejności ustabilizowanie ich stanu oraz kompleksowa ocena dobrostanu zwierzęcia.