Dogoterapia

Dogoterapia – co to jest i jakie psy sprawdzają się w pracy z pacjentami?

Bliski kontakt ze zwierzęciem może czynić cuda. Pomaga nie tylko w walce z problemami fizycznymi, zdrowotnymi, ale również emocjonalnymi. Wiedzą o tym wszyscy, którzy spróbowali dogoterapii. Czym jest dogoterapia i co warto o niej wiedzieć?

Co to jest dogoterapia i na czym polega?

Dogoterapia inaczej nazywana kynoterapią w ostatnich latach cieszy się coraz większą popularnością. Polega na włączeniu przeszkolonego psa do pracy z dziećmi, jak i dorosłymi, którzy mają różnorodne problemy.

Zadaniem psiego przyjaciela jest pomoc chorej osobie w wykonywaniu odpowiednich ćwiczeń, ale również zadaniem zwierzęcia jest motywowanie do pracy. Pomaga otworzyć się na innych, przepracować emocje i poradzić sobie z uczuciami, które są trudne do opanowania.

Zajęcia dogoterapeutyczne mogą być bardzo zróżnicowane. Najczęściej połączone są z zabawą, co ma ogromne znaczenie przede wszystkim dla najmłodszych uczestników zajęć. Pacjenci uczą się kontaktu ze zwierzęciem. Witają się z nim, czeszą, poznają jego części ciała, a czasami wyłącznie głaszczą lub się do niego przytulają.

W czasie dogoterapii przeprowadzane są zajęcia, które pomagają w leczeniu niepełnosprawności intelektualnej, fizycznej, emocjonalnej czy społecznej. Psy świetnie radzą sobie z osobami, które cierpią z powodu autyzmu, zespołu Downa, niedowładu kończyn, problemów ze słuchem, wzorkiem czy zaburzeniami mowy. Dogoterapia wykorzystywana jest, by pomóc osobom z problemem nerwicy, schizofrenii czy doświadczających stanów lekowych.

Psy terapeuci pomagają osobom dorosłym, dzieciom oraz seniorom. Dogoterapia ma również zastosowanie w pracy z osobami, które mają problemy z przestrzeganiem zasad współżycia społecznego. Dogoterapia sprawdza się w resocjalizacji więźniów, a także w zakładach poprawczych.

Jak widać z dogoterapii można korzystać w wielu zakresach. Kontakt z psem jest lekarstwem na problemy fizyczne, jak i emocjonalne.

Trzeba pamiętać, że w dogoterapii pies jest bardzo ważny i liczy się również jego dobro. Psy nie powinny pracować dłużej niż 2 – 2,5 godziny dziennie. Po każdym spotkaniu z pacjentami muszą mieć możliwość, by odpocząć oraz rozładować swoje emocje, które przyjęły w trakcie zajęć.

Zalecania mówią, że pies terapeuta powinien mieć maksymalnie jedno spotkanie w tygodniu. Reszta czasu potrzebna jest psu na regenerację sił, odpoczynek oraz treningi z właścicielem, w czasie których niezmiernie ważne jest zacieśnianie więzi między psem a panem. To właśnie na tej relacji opiera się praca psa.

Jakie korzyści przynosi dogoterapia?

Kontakt z psem wpływa bardzo pozytywnie na wszystkie sfery życia. Psy są zwierzętami, które od zawsze były nazywane najlepszymi przyjaciółmi człowieka. Nie bez przyczyny takie określenie zaczęło funkcjonować.

Psy są zwierzętami, które są cierpliwe, radosne i beztroskie. Ich zachowanie motywuje pacjentów do pracy. Nie można również zapomnieć, że zaletą psiego terapeuty jest nieograniczona cierpliwość. Pies nie ocenia, nawet w przypadku niepowodzenia jest blisko i swoim ciepłem dodaje odwagi i pomaga walczyć z trudnościami.

Kontakt z wytresowanym psem ułatwia otwarcie się na relacje społeczne. Psy zachęcają do aktywności, ich optymizm pozwala na przełamanie strachu i zwalczenie niepewności, która często towarzyszy pacjentom.

Pierwszym krokiem w dogoterapii jest samo głaskanie psa. Dzięki kontaktowi z ciałem zwierzęcia zwiększa się wydzielanie endorfin, które nazywane są hormonami szczęścia. Jednocześnie zmniejsza się wydzielanie kortyzonu oraz adrenaliny, które odpowiedzialne są za stres. Nawet tak niewielki kontakt z psem jest wstanie wpłynąć na poprawę nastroju chorej osoby. Jednocześnie człowiek odczuwa akceptację, która daje mu zwierzę. Jest to idealny trening dla osób, które borykają się z problemami natury psychologicznej.

Dogoterapia przydaje się również w pracy z dziećmi. Dzięki psom dzieci szybciej są w stanie się skoncentrować, wykazują większe zaangażowanie w naukę, łatwiej jest im wyrażać emocje, poprawiają się umiejętności komunikacji. Podczas zajęć ze zwierzętami dzieci uczą się empatii oraz odpowiedzialności za drugą istotę.

Dzieci, które są nieśmiałe i skryte otwierają się nie tylko na kontakty ze zwierzętami, ale również na inne dzieci. Dogoterapia to jedna z najskuteczniejszych metod wspierania rozwoju emocjonalnego u dzieci.

Jakie rasy wybierane są na psich terapeutów?

Dogoterapia jest zajęciem, które od psa wymaga nie tylko dużego przygotowania, ale przede wszystkim odpowiednich cech charakteru. Nie wszystkie rasy psów będą nadawały się na psiego terapeutę.

Psami, które bardzo często są wykorzystywane są do dogoterapii są Golden Retrivery oraz Labradory. Są to zwierzęta bardzo przyjazne, ciepłe i chętne do współpracy. Zawsze są radosne, ale jednocześnie cierpliwe. Mimo swych dużych rozmiarów postrzegane są jako ciepłe i przyjemne zwierzęta, do których wiele osób ma ochotę się przytulić.

Z mniejszych psów często jako psi lekarze wybierane są Beagle oraz Cavalier King Charles Spaniel. Sprawdzają się również takie rasy jak Samojed, Alaskan Malamut czy Nowofunland są to psy większych ras, ale cechuje je duża cierpliwość i delikatność w stosunku do pacjentów.

W dogoterapii unika się ras psów bojowych, obronnych i stróżujących. Warto wiedzieć, że chcąc mieć psa terapeutę nie trzeba wcale mieć psa rasowego. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne zezwala również na wykorzystywanie kundelków, ważne, by miały cechy charakteru, które będą idealne do pracy z pacjentami. Rodowód nie jest koniecznością.

Jaki charakter powinien mieć pies terapeuta?

Praca psa terapeuty jest bardzo trudna i wymagająca. Nie wystarczy do tego długa tresura. Ważne, by pies miał określone cechy charakteru.

Ważne, by pies przeznaczony do dogoterapii lubił kontakt i pracę z ludźmi. Pozytywne, wesołe psy, którym zależy na wykonywaniu poleceń właściciela będą odczuwały satysfakcje z wykonywanych zadań. Dzięki temu praca będzie łatwiejsza, a efekty bardziej widoczne.

Kolejną zaletą psa przeznaczonego do dogoterapii jest łatwość w ułożeniu. Psy, które chętnie pracują są wdzięczniejszym materiałem do treningów, które wymagają bardzo dużego zaangażowania zarówno od właściciela, jak i czworonoga.

Warto również pamiętać, że nie tylko charakter ma znaczenie. Pies musi być również przyjazny w wyglądzie psi terapeuci często pracują również z dziećmi, które mogą być przestraszone widząc ogromnego psa. Wiele organizacji, które zajmują się dogoterapia mają listę ras psów, które nie są dopuszczane do pracy dogoterapeuty. Najczęściej niechętnie widziane są psy obronne czy stróżujące.

Ważna jest również przewidywalność zachowań. Psy, które pracują muszą być spokojne, stonowane i zrównoważone. W trakcie zajęć może dojść do wielu momentów, w których tylko spokojne psy są w stanie sobie poradzić. Każde zachowanie wymykające się spod kontroli trenera jest zagrożeniem zarówno dla zwierzęcia, jak i dla pacjentów.

Szkolenie psa do dogoterapii

Pies, który ma pracować z pacjentami musi przejść specjalistyczne szkolenie. Jest to trening wieloetapowy, który u suk najczęściej trwa około 2 lat, a u psów od 2,5 roku nawet do 3 lat.

Pierwszym krokiem jest nauczenie psa posłuszeństwa. Następnie dopiero pies może rozpocząć kurs specjalistyczny, który obejmuje 30 godzin zajęć teoretycznych i 40 godzin zajęć praktycznych. Trzeba pamiętać, że kurs ma za zadanie przygotować nie tylko psa do pracy, ale również jego opiekuna. Jest to praca, w której niezmiernie ważna jest umiejętność porozumienia między opiekunek a zwierzęciem. Tylko dobre relacje między psem a opiekunem są gwarancją sukcesu.

W trakcie zajęć teoretycznych właściciel dowie się o zasadach komunikacji z czworonogiem, pozna naturalne wzorce zachowań psów oraz czynniki warunkujące zachowania psów. Na zajęciach praktycznych przewodnik nauczy się pracy z klikierem, sposobów uzyskiwania konkretnych zachowań oraz eliminacji niepożądanych zachowań.

Każdy kurs zakończony jest egzaminem, który należy zdać w Polskim Towarzystwie Kynoterapeutycznym. Psy ras mniejszych mogą przystąpić do egzaminu już po skończeniu 12 miesiąca życia, psy dużych ras dopiero po ukończeniu 14 miesiąca.

Egzamin składa się z dwóch części. Pierwsza część skoncentrowana jest na zasadach posłuszeństwa. Pies musi umieć wykonać komendy takie jak siad, zostań, waruj czy równaj. Ważna jest również umiejętność samokontroli, która często oceniana jest w trakcie spotkania z sędzią. Kolejnym krokiem jest ocena umiejętności pracy psa z innymi psami. Trzeba pamiętać, że w trakcie spotkań terapeutycznych jest kilka psów, które muszą umieć ze sobą współpracować. Najczęściej jet również kilka osób w takim miejscu jest bardzo duży harmider i trudne warunki. Pies musi umieć kontrolować swoje emocje.

Każdy pies musi również umieć zachować się w sytuacjach nieprzewidzianych. Musi wykazać się spokojem i wykonywać polecenia właściciela.

Druga część egzaminu obejmuje zadania specjalistyczne. Ważna jest umiejętność radzenia sobie z dotykiem, dźwiękiem czy kontaktem z obcymi, często nieporadnymi osobami. Pies musi być przygotowany do radzenia sobie z dźwiękami, które wydają aparaty medyczne czy chore osoby.

Osoby, które chcą mieć psa terapeutę muszą mieć świadomość, że taki pies uczy się przez całe życie. Jego pan również. Ważne są również egzaminy, które pies i właściciel muszą powtarzać co 12 miesięcy.

Dogoterapia od dłuższego czasu stanowi wsparcie dla tradycyjnych metod leczenia. Sprawdza się w pracy, która ma miejsce w szpitalach, domach opieki, domach starości, czy w miejscach, gdzie znajdują się dzieci. Pies terapeuta będzie wsparciem dla dziecka w pogotowiu opiekuńczym czy zakładzie poprawczym. Pomoże usprawnić dzieci i dorosłych, którzy mają problemy ruchowe. Coraz częściej psi terapeuci wykorzystywani są w resocjalizacji więźniów.

Jak widać dogoterapia ma wiele zastosowań. Sprawdza się na wielu polach i przynosi bardzo dobre efekty. Trzeba jednak pamiętać, że w pracy liczy się również dobro zwierzęcia. Nie każdy pies ma warunki, by wykonywać tę ciężką i wymagającą pracę i należy to uszanować. Ważne jest również, by zwierzęta miały szanse odpocząć i się zregenerować po każdym spotkaniu z pacjentami.