Psy zaprzęgowe

Rasy psów zaprzęgowych wywodzą się z dalekiej Alaski, północnej Skandynawii oraz Syberii. W dawnych czasach psy te były wykorzystywane w transporcie żywności oraz ludzi, a obecnie pełnią rolę członków rodziny oraz przyjaciela człowieka. Psy zaprzęgowe są silne i bardzo sprytne, a także piękne i przyjazne dla człowieka. W dzisiejszych czasach pełnią także rolę psów rekreacyjnych i sportowych mających za zadanie zabawić człowieka, jak również umożliwić uprawianie mu konkretnych sportów, np. zimowych.

Które rasy psów nadają się na psy zaprzęgowe?

Psie zaprzęgi wykorzystywane są od wielu lat. Na początku psi zaprzęg składał się z jednego psa i sań, służących do przewożenia ładunków. Obecnie najpopularniejszymi psami zaprzęgowymi są:

Siberian husky,
Pies grenlandzki,
Samojed,
Alaskan malamut,
Greyster.

Stado psów zaprzęgowych można podzielić na cztery grupy, które zależne są od pozycji psa w zaprzęgu i wyróżnić można następujące grupy:

Lead – to pies znajdujący się na czele zaprzęgu. Pies lider powinien być spokojny, posłuszny i inteligentny, a także mieć zapał i umieć rozpoznać i wyczuć zagrożenie na trasie biegu,
Swing – to pies biegnący tuż za liderem. Pozycja ta jest odpowiednia dla psa, który w przyszłości ma zastąpić dotychczasowego lidera,
Team – to psy wchodzące w skład zespołu, które są młode i niedawno rozpoczęły swoją przygodę z zaprzęgami,
Wheel – jest to pies biegnący na końcu zaprzęgu przed ciągniętymi saniami. Pozycję tę zajmują psy najsilniejsze i największe, ponieważ ciągną one największy ciężar.

Skąd się wzięły psy zaprzęgowe – historia

Wiele lat temu psy zaprzęgowe służyły jako siła pociągowa i za ich pomocą przewożono ludzi, towary oraz opał, a także upolowaną zwierzynę. Psy zaprzęgowe zżyły się z człowiekiem i donosi się, że potrafiły one w ciągu 6 godzin przejechać trasę liczącą 120 km i ciągnąć ciężar o masie 600 kg. Psi zaprzęg w czasie zawodów potrafi osiągnąć prędkość od 30 do 50 km/h.

Uważa się, że to Eskimosi oswoili psy zaprzęgowe, a następnie o nie dbali i karmili je, a one w zamian pomagały im w transporcie, a także ogrzewali osoby, które zmarzły.

Psy zaprzęgowe charakter i predyspozycje

Każda rasa psów nadająca się do zaprzęgów ma indywidualne cechy charakteru oraz inne umiejętności. Najpopularniejsze rasy psów charakteryzują się:

Siberian husky – jest to pies sportowy, który odnajdzie się także w rodzinie i wśród dzieci. Na początku psy tej rasy służyły do transportu upolowanej zwierzyny, a obecnie są one jednymi z najpopularniejszych psów biorących udział w psich zaprzęgach. Siberian husky jest psem, który ciągnięcie sań ma we krwi, wystarczy go tylko wyszkolić. Pies tej rasy ma bardzo dobra odporność i jest zdrowy, a gęsta sierść, jaką posiada, chroni go przed wiatrem i mrozem. Husky to pies, który częściej wyje, a rzadziej szczeka i żyjąc w stadzie, przestrzega hierarchii. Psy te cechuje spryt oraz duża sprawność fizyczna, a także brak posłuszeństwa. Psy tej rasy osiągają od 50 do 60 cm wysokości, żyją od 13 do 15 lat i mają sierść różnej maści,
Pies grenlandzki – jest to jedna z najstarszych ras, która przewyższa ciężarem oraz siłą psy Husky. Pies ten jest ruchliwy, silny i odporny na zimno, co pozwala mu pracować w ciężkich warunkach w temperaturze wynoszącej nawet minus 40 stopni Celsjusza. Pies ten może ciągnąć sanie i biegać obok roweru. Cechuje go żywiołowość i wesołość, a także łagodność wobec ludzi i dzieci, choć podczas zabawy nie zawsze jest delikatny. Pies tej rasy potrafi też być uparty i niezależny. Suka osiąga około 55 cm, a pies około 60 cm wysokości. Pies grenlandzki żyje od 10 do 11 lat i ma sierść w różnych kolorach,
Samojed – to rasa psa pochodzącego z miejsca położonego na zachód od Uralu. Pies ten pomagał w wypasie reniferów oraz ciągnął sanie i bawił się z dziećmi. Pies tej rasy jest cierpliwy oraz wesoły i świetnie sprawdza się jako pies rodzinny. Pysk psa wygląda na uśmiechnięty za sprawą oczu w kształcie migdałów i lekko uniesionych kącików warg. Samojed jest psem wytrzymałym i silnym oraz zwinnym, który nie wymaga treningów, ale musi mieć dużo ruchu. Podczas wychowywania psa nie można podnosić na niego głosu, ponieważ źle to znosi, nie można go także do niczego zmuszać na siłę. Pies ten lubi śnieg i niskie temperatury oraz deszcz. Samojed osiąga wysokość od 53 do 57 cm i żyje od 9 do 11 lat. Jego sierść jest biała lub śnieżnobiała z delikatnym kremowym albo biszkoptowym odcieniem,
Alaskan malamut – to jedna z najstarszych ras psa, który jest masywny i silny, ale za to nie za szybki. Cechuje się spokojem wobec ludzi i agresją wobec innych psów. Alaskan malamut jest psem żywiołowym i aktywnym, który wymaga dużej dawki ruchu. Do zaprzęgu trenowany jest od 6 miesiąca życia. Pies ten potrafi wysoko skakać i wspinać się po siatce. Osiąga on wysokość od 58 do 64 cm i żyje od 10 do 12 lat. Jego umaszczenie może mieć kolor jasnoszary, czarny lub rudy,
Greyster – jest to krzyżówka wyżła niemieckiego krótkowłosego z chartem angielskim. Pies ten jest wytrzymały i szybki i świetnie sprawdza się w zawodach sprinterskich. Greyster wygląda jak duży i chudy wyżeł mający długi, cienki ogon i kościste łapy. Pies ten ma duży temperament i jest przyjazny dla ludzi. Podczas biegu osiąga on zawrotną prędkość, ale nie jest odporny na niskie temperatury. Wysokość, jaką osiąga Greyster jest różna, ponieważ zależna jest od genów. Żyje on od 10 do 11 lat, a jego sierść ma kolor czarny, brązowy, a czasem jest łaciata.

Ile ruchu potrzebują psy zaprzęgowe?

Psy ras północnych jak nazywane są przy zaprzęgowe, mają silny instynkt myśliwski i muszą mieć możliwość spalenia nadmiernej energii. Psy takie wymagają treningów oraz spacerów w każdej porze roku, bez względu na pogodę.

Każda rasa psów zaprzęgowych wymaga mniejszej lub większej porcji ruchu, ale trzeba pamiętać, że zwierzęta te muszą ćwiczyć codziennie. Regularny trening pozwala zachować psu równowagę psychiczną i umożliwia dbanie o jego zdrowie fizyczne i kondycję, a także pozwala nauczyć go, gdzie jest jego miejsce w stadzie. Trening wpływa także na poziom szczęścia psa, ponieważ wybiegany i zmęczony pies czuje się szczęśliwy.

Dystans oraz czas biegu należy dostosować do warunków pogodowych. Pies rasy północnej lubi niską temperaturę więc zimą warto ćwiczyć dwa razy w tygodniu około 2 godzin i przebywać dystans około 15 km. Latem trening powinien odbywać się wczesnym rankiem lub wieczorem, ponieważ wtedy jest chłodniej, a czas jego trwania powinien wynosić około godziny. Dobrze jest, aby zimą pies biegał z obciążeniem, natomiast latem może biec obok roweru, szybko maszerować lub pływać.

Trening z psem rasy zaprzęgowej

Trening z psem zaprzęgowym musi być zaplanowany. Podczas planowania trzeba wziąć pod uwagę, jaki cel chcemy osiągnąć. Pies, który ma wziąć udział w sprincie, podczas treningów musi osiągać jak największą prędkość i biegać po określonych trasach. Pies dystansowy musi nauczyć się oszczędzać energię potrzebną do przebycia trasy w różnym terenie. Pies trenowany do jazdy rekreacyjnej musi nauczyć się określonych zasad, jakie panują w parku lub poza miastem.

Pierwszym etapem treningów jest zadbanie o zdrowie czworonoga. Trzeba zadbać o łapy psa, wypielęgnować je i wyczesać jego sierść. Ważne jest czy pies nie ma kontuzji, złamanych żeber, a jego kości porośnięte są tłuszczykiem. Pies zaprzęgowy powinien być regularnie ważony, aby można było dobrać mu odpowiednią dietę. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie niezbędnego do treningów sprzętu.

Rozpoczynając trening, trzeba dobrać ilość psów do ciągniętego wózka. Trening z wózkiem powinien odbywać się kiedy temperatura będzie niska, a psy powinny biec po gruntowych duktach. Biegi rozpoczynamy spokojnym tempem i od krótkich dystansów mających od 3 do 4 km. Ważne jest robienie przystanków oraz obserwowanie psów czy nie doznały kontuzji. Dystanse trzeba wydłużać stopniowo tak samo jak prędkość, z jaką pozwalamy biegać psom. Długość odpoczynków zależny jest od dystansu, jaki psy przebiegły oraz ich kondycji.

Psy zaprzęgowe wychowanie i szkolenie

Jeżdżąc z grupą psów zaprzęgowych, trzeba nauczyć je określonych zachowań na konkretnym terenie oraz wszystkich komend, jakie niezbędne są do bezpiecznego poruszania się w zaprzęgu.

To ile psy potrzebują wskazówek, aby rozpoznać odpowiednie zachowanie, zależne jest od ich charakteru. Niektóre psy są bardzo inteligentne, uczą się szybko i łatwo im połączyć komendę z zachowaniem natomiast niektóre psy mają z tym większy problem.

Aby nauczyć psa skręcania można prowadzić go na smyczy i po rzuceniu komendy nagradzać psa za dobre jej wykonanie. Pies może się uczyć od bardziej doświadczonych kolegów. Ważne jest, aby po prawidłowym wykonaniu zadania nagradzać i chwalić psa, ponieważ to pozwoli mu się szybciej uczyć. Podczas treningów trzeba zmieniać kierunek, aby pies mógł nauczyć się słuchać i nie biegać tylko w jednym kierunku. Ważne jest, aby nauczyć psa myśleć, a nie tylko wabić go przysmakami.

Co do ilości powtarzania komend jest to zależne od psa, ponieważ jeden pies może zareagować już po pierwszym razie usłyszenia komendy, inny będzie musiał usłyszeć ją dwa razy, aby upewnić się, gdzie ma biec. Decyzje o ilości powtarzania komend trzeba podjąć na podstawie zachowania psa.

Najważniejsze komendy stosowane w psich zaprzęgach:

go czytane jako goo, czyli start,
hike czyt. hejk, oznacza na przód lub szybciej,
gee czyt. dżii, czyli skręć w prawo,
haw czyt. hao oznacza w lewo,
hoo czyt., hołłł, czyli zwolnij, zatrzymaj się,
on by czyt. on baj oznacza na przód, omijając zakręty.

Komendy te zapożyczone są z języka Eskimosów. Cechują się one prostotą, łatwo można je zapamiętać i są krótkie do zakomenderowania. Komendy można wymyślić samodzielnie, ale trzeba pamiętać jakie słowo przypisujemy do danej komendy, aby podczas nauki psów nie popełniać błędów i nie wprowadzać psa w błąd, ponieważ może to skutkować tym, że pies straci zainteresowanie, albo wykona nie tą komendę, o którą nam chodziło i dojdzie do niebezpiecznej sytuacji.